آیا کرونا شر است؟ چرا خداوند چنین شری را آفریده و آیا رحمت و حکمت الهی را زیر سؤال نمیبرد؟
طبق جهانبینی اسلامی خیر و شر از هم تفکیک ناپذیرند. برای فهم بیشتر پاسخ توجه به این سؤال لازم است: آیا
خیر است یا شر؟ پاسخ چهار احتمال دارد: » آب «
1 . خیر است.
2 . شر است.
3 . هم خیر است و هم شر.
4 . نه خیر است و نه شر که قائلی ندارد.
آب فواید زیادی دارد و حیات هر چیزی از آب است امّا همین آب وقتی به سیل تبدیل شود، ویرانی و نابودی
و مرگ هم به همراه میآورد. بنابراین نمیتوان گفت آب خیر محض یا شر محض است؛ بهتر است گفته شود
آب هم خیر است و هم شر. آتش و سایر پدیدههای طبیعی نیز همینگونه هستند. زیرا نظام هستی در دنیای
طبیعی لاجرم اینگونه است که هم خیرات و هم شرور نسبی خواهند بود. یعنی یک پدیده نسبت به چیزی خیر
و نسبت به چیز دیگر شر خواهد بود. بنابراین کرونا نیز شر محض یا خیر محض نیست، بلکه ترکیبی از خیر و
شر است. اساساً در این جهان مادی؛ خیر و شر، بلا و نعمت، تلخی و شیرینی، خوشی و گرفتاری آمیخته به هم
است؛ بر خلاف آخرت که خیرمحض )بهشت و پاداش الهی( و شرمحض )جهنم و عذاب الهی( است.
در پاسخ به این پرسش که چرا خدا شر را آفرید میتوان چنین گفت:
این امر لازمه زندگی طبیعی در دنیاست. زندگی طبیعی محدودیتهای خاص خودش را دارد و قرار نیست اینجا
شبیه زندگی آخرتی و یا بهشت باشد )یعنی خیر محض باشد(. لازمه امتحان و آزمایش انسان، وجود خیر و شر
در دنیا و مؤثر بودن اراده و اختیار انسان در سرنوشت خویش است.
علاوه بر این کافران در سختیها و بلاها کسی را ندارند، امیدی به بعد از مرگ ندارند، قدرتی مافوق قدرت
مادی نمیشناسند، امّا انسان مؤمن امیدش به خداست و به قدرتی ما فوق همه قدرتها، قدرتمندی که عین رحمت
و مهربانی است. انسان مؤمن تحت همه شرایط سخت در زندگی احساس درماندگی نمیکند. همیشه امیدوار به
رحمت خداست و دنیا را ایستگاه پایانی زندگی خویش نمیداند.
11
برخی معتقدند اگر چیزی مطابق با میل و خواست انسان باشد خیر و اگر مطابق میل و خواست وی نباشد شر
است. در صورتی که ملاک سنجش خیر و شر نگاه انسان نیست؛ بلکه ملاک سنجش دید حکیمانه خدای متعال
است.
گاهی برخی شرور و بلاها ناشی از اعمال و گناهان خود انسان و گاه برای رشد و تعالی او بوده تا با اختیار
خود به سمت کمال و معنویت حرکت کند و برخی اوقات ناشی از رعایت نکردن قوانین طبیعی و مقررات حاکم
بر طبیعت است. در بعضی موارد نیز برای ابتلاء و امتحان مؤمن و عذاب غیرمؤمن برای تنبیه و تنبّه است.
در پاسخ به تعارض شرور با رحمت و حکمت الهی باید گفت اساساً حکمت الهی ایجاب میکند دنیا سیر
طبیعی و مسیر خودش را طی کند و از طریق اسباب عادی و علل طبیعی اداره شود. قرار نیست روال دنیا هر چند
وقت یکبار تغییر کند و نظم سازمانیافته آن به هم بخورد. در این میان ممکن است افرادی رنج ببینند که در
پیدایش بیماری یا سختی مقصر نبوده و بیگناه هستند. نظیر مرگ نوزادان و کودکان در بیماری کرونا یا از این
قبیل. در این موارد )بلاهای فردی( باید به چند نکته توجه داشت: 1 . هر شخص اجل حتمی دارد که اگر فرا
رسد، گریزی از آن نیست؛ 2 . مرگ این کودکان نه برای ابتلاست نه مجازات؛ 3 . خداوند از رحمت خود به این
افراد عوض میدهد و با پاداشی بهتر از آنچه بر سرشان آمده برایشان جبران میکند.
در مواردی که بلای جمعی نازل شده توجه به چند نکته ضروری است: 1 . حکمت این بلاها متعدد است نظیر
عبرتآموزی، آزمایش بندگان، پاک شدن مؤمنان و ترفیع درجه آنان، شکوفایی استعدادها، رشد و پیشرفت علم
و جامعه و … 2 . فواید و منافع این بلاها بیشتر از شر آن است. به عنوان مثال فواید و منافع سیل در برابر
خرابیهایی که به بار میآورد بسیار بیشتر است. )نظیر پر کردن سفرههای زیرزمینی، احیاء یا پر کردن دریاچهها
و دریاهای خشک شده و…(
شبهه
فرم در حال بارگذاری ...
آخرین نظرات